Predikant Martin van Wijngaarden
'In de Andreaskerk ervaar je een stukje van de wereldkerk'
Martin van Wijngaarden is sinds 2001 predikant van de Lutherse Gemeente in Rotterdam. Met zijn vrouw en zoon woont hij naast de Andreaskerk, in het Oude Noorden. Hij heeft kookboeken uit 25 landen en geniet van de veelkleurigheid van de lutherse traditie. In dit interview vertelt hij zijn verhaal. ‘Dit is echt mijn stad, hier voel ik me thuis’.
‘Nog maar 25 jaar was ik, toen ik predikant werd. Ik was toen een van de jongste predikanten. Dat zit zo. Tijdens mijn puberteit was mijn vader erg ziek. De mensen die bleven komen, waren mensen die ons bezochten vanuit de kerk. Dat vond ik heel bijzonder. Op school merkte ik ondertussen dat ik goed in talen was en van muziek hield. Dat zorgde er mede voor dat ik theologie ging studeren om predikant te worden.
Mijn eerste gemeente was in Amsterdam. Na bijna 10 jaar vertrok ik naar Rotterdam. In beide kerkelijke gemeenten heerst de mentaliteit van een grote stad. De mensen die er naar de kerk gaan, doen dat vanuit een bewuste keuze. Ze kunnen enorm met de kerk en de traditie verbonden zijn, zonder dat dit betekent dat ze alle antwoorden één op één uit de Bijbel of een geloofsbelijdenis halen.
Predikant Martin van Wijngaarden tijdens een dienst waarin het Avondmaal wordt gevierd
In de Andreaskerk merk ik dat het kerkelijk jaar echt beleefd wordt. Bepaalde lezingen uit het Evangelie en bepaalde zondagsliederen komen elk jaar terug. Het is iets wat het hele leven mee gaat, iets wat in de genen gaat zitten. Zoals bijvoorbeeld het mooie lied ‘Kom tot ons de wereld wacht’. Het is voor veel leden van onze gemeente geen Eerste Advent, als dat lied niet gezongen is.
Veertien nationaliteiten
We zijn een echte regiogemeente. Dat zie je op zondag terug. Mensen leven met elkaar mee, en blijven uitgebreid koffie drinken na de dienst. Zeker de helft van onze kerkgangers komt van buiten de stad Rotterdam: van Hoek van Holland tot Nieuwerkerk aan den IJssel en van Papendrecht tot Hellevoetsluis. In de Andreaskerk ervaar je een stukje van de wereldkerk, we zijn met minstens veertien verschillende nationaliteiten. Van Pakistaans tot Surinaams en van Fins tot Roemeens.
Zelf woon ik met mijn vrouw en onze zoon naast de kerk. Dit is echt mijn stad, hier voel ik me thuis. Ik ben geboren in Rotterdam, en zie dat de stad zich vooral de laatste twintig jaar ontwikkeld heeft. Hier in het Oude Noorden zijn er bijvoorbeeld naast multiculturele toko’s veel meer leuke eettentjes en brasserietjes bijgekomen.
Samen met mijn vrouw ga ik graag in de zomer op vakantie. We houden van kleine eilanden, maar ook van grote steden zoals Londen, Parijs en Berlijn. We deden al aan eilandhoppen voordat dat woord bestond. Zo zijn we al op zeker dertig Griekse eilanden geweest.
Met elkaar eten
Ik hou zelf ook van koken, we hebben van 25 landen kookboeken. Ik kook graag voor vrienden, samen eten werkt verbindend. Ook al ken je elkaar al jarenlang, met elkaar eten verdiept de vriendschap. Ook in de Andreaskerk eten we geregeld met elkaar. Zo komt de maaltijdgroep zes maal per jaar samen, er is een kerstdiner, een paasbrunch, een barbecue aan het einde van het seizoen. In de veertigdagentijd zijn er versoberingsmaaltijden. Ook komt een groep LHBT’ers elke twee maanden samen voor TafelTijd.
Een bijeenkomst van TafelTijd Rotterdam in de Andreaskerk
We vieren in onze kerk ook geregeld het Avondmaal: elke eerste zondag van de maand en tijdens hoogfeesten: Kerst, Pasen, Pinksteren. Iedereen is welkom aan de tafel van de Heer, en krijgt brood en wijn persoonlijk aangereikt. Behalve de prachtige glas-in-lood-ramen van de kerk, vind ik dan ook de ruimte rondom het altaar de mooiste plek in de kerk. Als we daar tijdens het Avondmaal in een kring staan, en elkaar allemaal kunnen zien, dat maakt die ruimte bijzonder.
We hebben in de Andreaskerk geen kerkenraadsbanken of andere speciale zitplaatsen. Dat sluit aan bij hoe we geloven: iedereen zit naast elkaar in de kerk, we zijn als mensen allemaal gelijkwaardig. Als kerkhistoricus doe ik graag onderzoek naar minderheidskerken, ik vind het vooral interessant hoe gewone mensen hun eigen geloof en traditie ervaren.
Je eigen Bijbel
De Duitse kerkhervormer Martin Luther stond aan de wieg van het lutheranisme, de traditie waarmee wij ons in de Andreaskerk verbonden weten. Niets menselijks was hem vreemd, soms vloog hij uit de bocht. Ook twijfelde Luther wel eens. Juist dat menselijke is herkenbaar. Het gaat er in het gedachtegoed van Luther over wat de Bijbel voor iemand betekent. De Bijbel moet voor iedereen haar of zijn éigen Bijbel worden. De woorden moeten je echt weten te raken. Het is dus geen boek vol wetten, maar iets waarmee je op weg kunt, het leven door.
Zelf vind ik de Epifanie-tijd heel mooi, de periode tussen Kerstmis en de veertigdagentijd. In die periode lezen we de verhalen van Driekoningen, de doop in de Jordaan en Jezus als twaalfjarige in de tempel. In al die verhalen staat Christus centraal. Er wordt helemaal op gefocust wie hij is in de verhouding tussen God en mensen. Aan de ene kant laat Jezus - als twaalfjarige - zien dat hij bezig moet zijn met de dingen van zijn Vader. Maar ook de aardse kant komt aan bod, voordat Jezus gedoopt wordt in de Jordaan zegt hij dat de gerechtigheid vervuld moet worden.
Zeemanskerkendienst
Toen we een keer in Israël waren, mocht ik in Jeruzalem voorgaan in de Lutheran Church of the Redeemer. Daar zijn diensten in het Arabisch, Engels en Duits. Dat was een bijzondere ervaring. Maar ook in Rotterdam kan je die verbondenheid met elkaar ervaren. We vieren jaarlijks Hervormingsdag in een gezamenlijke kerkdienst met de Scandinavische en Duitse zeemanskerken uit Rotterdam. In allerlei verschillende talen - Duits, Fins, Noors, Deens, Zweeds, Engels en Nederlands - zingen, denken en vieren we samen. Ik kijk elk jaar weer uit naar die Zeemanskerkendienst.
Viering van het Avondmaal tijdens de Zeemanskerkendienst
Trouw- en belijdenisdiensten vind ik ook altijd mooi. Binnenkort, op Palmzondag, is er weer iemand in onze kerk die belijdenis doet én gedoopt wordt. De laatste jaren komt dat steeds vaker voor, dat zijn heel bijzondere momenten. Als jonge mensen in deze tijd zeggen: kijk, hier sta ik voor. ’
Via deze pagina kunt u contact opnemen met onze predikant Martin van Wijngaarden.